Sympathie voor radicalisme: Wat zegt het? Wat gaat er achter schuil? Hoe gaan we er mee om? Sympathisanten vormen veelal het sociaal en psychologisch milieu van terroristische organisaties. Het Umfeld is een belangrijke factor in de radicalisatie. Dit bleek woensdag 2 juni 2010, ruim veertig jaar nadat de Rote Armee Fraktion werd opgericht.Onder leiding van gespreksleider Hanco Jürgens werd nader aandacht besteed aan deze links extremistische terreurbeweging, maar vooral de vraag hoe sympathie voor radicalisme kan ontstaan. In een boeiende bijdrage ging historicus Jacco Pekelder in op de sociale omgeving van de RAF en andere terroristen. Door omstandigheden ging de bijdrage van terrorismedeskundige Edwin Bakker niet door.
//BETEKENIS VAN HET UMFELD//
Jacco Pekelder begon zijn bijdrage met het uiteenzetten van de sociale omgeving van terroristen in schillen. De kern van deze schil bestaat uit de terroristen zelf, de binnenste schil betreft de sociaal en psychologische omgeving (het Umfeld) en de buitenste schil wordt ten slotte gevormd door de samenleving.
Voor terroristen vormt het Umfeld een belangrijke rekruteringsbasis, maar zeker ook een reservoir van rechtvaardigingen voor hun daden en gedachtegoed. Voor de maatschappij is het Umfeld echter een bron van potentieel gevaar, de brug naar radicalisatie. Het is vooral interessant hoe de samenleving hier mee omgaat.
//ROTE ARMEE FRAKTION//
In het vervolg van zijn lezing schetste Jacco Pekelder aan de hand van tijdsbeelden kort de lange geschiedenis van de Rote Armee Fraktion: Ontstaan (1968-1970), Triomf en nederlaag (1970-1972), Solidariteit en wederopstanding (1973-1975), Tweede generatie en Duitse Herfst (1975-1977), Het lange afscheid (1978-1998).
Daarnaast werd kort gerefereerd aan het feit dat de RAF een nadrukkelijk verband met Utrecht heeft. Op de Kroeselaan werd in het najaar van 1977 een brigadier doodgeschoten en een andere ernstig verwond door RAF-lid Knut Folkerts. Folkerts werd later berecht in het oude gerechtsgebouw, gelegen aan de Hamburgerstraat.
//BELEVINGSWERELD//
Jacco Pekelder ging ook nadrukkelijk in op de belevingswereld van een aantal terroristen en sympathisanten. Zo zei de Nederlandse psychiater en RAF-sympathisant Frank van Ree: “Het spijt me dat ik geen handgranaten voor ze zal gooien!”
Oud-terrorist Michael ‘Bommi’ Baumann gaat in zijn boek vooral in op het proces van ‘ontmenselijking’ dat bij veel stadsguerrilla’s ontstaat: “Je loopt op een gegeven moment alleen nog als een revolverman rond. … Een man, die met een blaffer rondloopt, verlegt zijn zwaartepunt naar zijn wapen, waar hij dat draagt..."
//REACTIE OP RADICALISERING//
Tot slot werd door Jacco Pekelder aandacht besteed aan de strenge maatregelen die in Duitsland werden genomen in een poging het radicalisme onder controle te houden. Zo werd het ‘Radikalenerlass’ ingevoerd, zogenaamde ‘Berufsverbote’ die het mogelijk maakten radicalen of sympathisanten te weren in verschillende beroepen.
Ook werd strafrechtverruiming toegepast, advocatenrechten werden ingeperkt. Intellectuele sympathisanten werden vaak aangeduid als ‘schreibtischtäter’. Door de strenge maatregelen werd Duitsland steeds meer bestempeld als een politiestaat, de reacties op radicalisering en terrorisme hadden vaak juist een averechts effect.
//DE RODE JAREN//
De avond werd afgesloten met de documentaire ‘De Rode Jaren’ van filmmaker Leo de Boer. Voorafgaand werd door gespreksleider Hanco Jürgens een kort vraaggesprek gevoerd met Paul Moussault, mede-auteur van het boek ‘Rood Verzetsfront’. Moussault was in het verleden actief voor het Rood Verzetsfront, een radicaal-linkse organisatie die ontstond uit de ‘Rode Jeugd’.
In de documentaire staat de ‘Rode Jeugd’ vervolgens centraal. Een eveneens radicale, linkse en Nederlandse organisatie die optrad in de schaduw van de Rote Armee Fraktion en streed tegen de oorlog in Vietnam en de kapitalistische maatschappij. Ook hier blijkt dat de sociale omgeving een zeer belangrijke rol heeft gespeeld in de uiteindelijke radicalisatie.
De avond werd afgesloten met de documentaire ‘De Rode Jaren’ van filmmaker Leo de Boer. Voorafgaand werd door gespreksleider Hanco Jürgens een kort vraaggesprek gevoerd met Paul Moussault, mede-auteur van het boek ‘Rood Verzetsfront’. Moussault was in het verleden actief voor het Rood Verzetsfront, een radicaal-linkse organisatie die ontstond uit de ‘Rode Jeugd’.
In de documentaire staat de ‘Rode Jeugd’ vervolgens centraal. Een eveneens radicale, linkse en Nederlandse organisatie die optrad in de schaduw van de Rote Armee Fraktion en streed tegen de oorlog in Vietnam en de kapitalistische maatschappij. Ook hier blijkt dat de sociale omgeving een zeer belangrijke rol heeft gespeeld in de uiteindelijke radicalisatie.
//MEER INFORMATIE//
Boeken
Jacco Pekelder - Sympathie voor de RAF
Paul Moussault - Rood Verzetsfront
Sprekers
Hanco Jürgens - Info
Jacco Pekelder - Info
Edwin Bakker - Info
